Gospodarczy mur przed rodzicielstwem - jak mieszkania zniechęcają młodych

W Strzegomiu temat demografii nie jest abstrakcją - to codzienna kalkulacja. Młode pary mierzą się z rachunkami, wysokimi czynszami i niepewną pracą, więc decyzja o dziecku często odkładana jest „na później”. W rozmowach przewija się jedno wspólne słowo: bezpieczeństwo - finansowe i mieszkaniowe. To ono dziś waży najwięcej przy planowaniu rodziny.

• Strzegom - mieszkanie często stoi między planami a rzeczywistością
• Raport ESPON House for All i skala problemu w świetle europejskich porównań

Strzegom - mieszkanie często stoi między planami a rzeczywistością

W praktyce życie na wynajmie i rosnące opłaty za media zjadają znaczną część budżetu gospodarstw domowych. Wiele osób w wieku reprodukcyjnym w Strzegomiu i okolicy przyznaje, że bez stabilnego mieszkania trudno myśleć o powiększeniu rodziny. Problem dotyczy nie tylko wysokości czynszu - krótkoterminowe umowy najmu tworzą poczucie tymczasowości, które zniechęca do długofalowych zobowiązań. Zakup własnego M z kolei oznacza często nie tylko ratę kredytu, ale też konieczność wydania dodatkowych kilkudziesięciu lub kilkuset tysięcy złotych na wykończenie, co w praktyce odsuwa rodzicielstwo w czasie.

Rosnące koszty życia i inflacja potęgują ten efekt. Dane GUS pokazują spadek siły nabywczej, a zmienna wysokość rat kredytów zwiększa niepewność przyszłych obciążeń. W takiej sytuacji młode małżeństwa kalkulują: czy podołamy miesięcznym kosztom, czy przerwa w pracy nie oznacza utraty pozycji zawodowej? Wiele decyzji prokreacyjnych zapada więc z uwzględnieniem ryzyka ekonomicznego, a nie tylko osobistych pragnień.

Raport ESPON House for All i skala problemu w świetle europejskich porównań

Międzynarodowe analizy, jak ESPON House for All, pokazują, że Polska wypada niekorzystnie na tle innych krajów UE pod względem dostępności mieszkań. Tam, gdzie koszty mieszkaniowe nie przekraczają 30% pensji – jak często wskazywano dla Niemiec – jedna pensja może zabezpieczać część potrzeb rodziny. W Polsce coraz częściej konieczne jest, by oboje rodzice pracowali, co eliminuje model jednej osoby rezygnującej z kariery na rzecz opieki nad dzieckiem. W efekcie presja ekonomiczna staje się czynnikiem systemowym hamującym wzrost urodzeń.

Do tego dochodzi rynek pracy - tzw. „inflacja wykształcenia” i rosnące wymagania wobec kandydatów. Lata, które biologicznie sprzyjały decyzjom o dziecku, młodzi przeznaczają na zdobywanie doświadczenia, kursy i certyfikaty. W takich warunkach planowanie rodziny musi konkurować z koniecznością utrzymania lub poprawy pozycji zawodowej.

Coraz częściej widoczne jest też zjawisko, że potrzeby opieki i bliskości są zaspokajane w inny sposób - poprzez opiekę nad zwierzętami domowymi. To nie wybór „egoizmu”, lecz praktyczne rozwiązanie dostępne w trudnych warunkach ekonomicznych: posiadanie kota czy psa wymaga zaangażowania, ale nie takiego zabezpieczenia finansowego jak wychowanie dziecka.

Wnioski i praktyczne spojrzenie mieszkańca W Strzegomiu rozmowy o polityce prorodzinnej szybko schodzą do konkretów: więcej dostępnych mieszkań na wynajem z dłuższymi umowami, wsparcie finansowe na wykończenie lokalu, stabilność makroekonomiczna i ochrona realnej wartości wynagrodzeń są postrzegane jako realne narzędzia, które mogłyby zmienić kalkulacje młodych. Inwestycje w mieszkalnictwo i mechanizmy chroniące przed nagłymi wzrostami kosztów życia miałyby bezpośredni wpływ na to, czy lokalne żłobki i szkoły będą zapełniane.

Dla mieszkańców ważne są też drobne, praktyczne rozwiązania: większa pewność zatrudnienia, dostęp do elastycznych form pracy dla rodziców, programy wsparcia przy zakupie i wykończeniu pierwszego mieszkania oraz łatwiejszy dostęp do informacji o dostępnych formach pomocy. Bez takich podstaw deklaracje prorodzinne pozostaną zdaniem bez pokrycia, a decyzje o dziecku będą nadal zdeterminowane przez domowe budżety, nie przez pragnienie rodzicielstwa.

na podstawie: Urząd Miejski w Strzegomiu.